Nuôi cá gì và trồng cây gì trong hệ thống Aquaponics có lẽ là hai câu hỏi lớn nhất và khó khăn nhất trong thiết kế và xây dựng hệ thống Aquaponics.
Bạn sẽ hỏi rằng loại cây trồng nào có thể phát triển trong hệ thống Aquaponics và câu trả lời là hầu như tất cả các loại cây trồng đều có thể thích ứng tốt với Aquaponics. Tuy nhiên, sự phát triển của cây trồng trong hệ thống Aquaponics còn phụ thuộc rất nhiều vào việc thiết kế và vận hành hệ thống Aquaponics của bạn. Quan trọng nhất là mật độ cá nuôi và mật độ cây trồng phải phù hợp và cân bằng. Bạn nên theo dõi sự phát triển của cây trồng và sau đó mới quyết định là có tăng mật độ cá nuôi lên hay không. Nếu cây trồng phát triển tốt thì có nghĩa là với mật độ cá đó đủ cung cấp dinh dưỡng cho cây trong hệ thống Aquaponics của bạn, ngược lại bạn cần phải tăng mật độ cá nuôi lên. Vấn đề khí hậu thời tiết ở khu vực bạn sinh sống cũng rất quan trọng trong việc lựa chọn cây trồng phù hợp. Và cuối cùng là bạn thích ăn loại nào để chọn cây mà bạn muốn trồng! Các nhóm cây có thể trồng trong hệ thống Aquaponics:
Nhóm rau cải ăn lá
Hầu hết các loại rau cải đều có thể phát triển tốt trong hệ thống Aquaponics. Tùy thuộc vào sở thích và điều kiện thời tiết khu vực ban sinh sống mà chọn lựa phù hợp. Các loại rau cải như: rau muống, xà lách, cải xanh, bắp cải, cải gổ, mồng tơi, rau dền, các loại rau mùi như hành, quế, ngò,…tất cả đều phát triển tốt trong Aquaponics. Hãy trồng loại cây mà bạn thích!
Nhóm cây họ đậu
Nhóm cây họ đậu như đậu xanh, đậu nành, đậu đũa, đậu bắp, đậu phộng (lạc),…đều có thể phát triển tốt trong hệ thống Aquaponics của bạn. Đây là nhóm cây có giá trị dinh dưỡng rất tốt và phù hợp cho nhu cầu hàng ngày của bạn. Thật tuyệt vời khi mỗi ngày được thưởng thức loại thức ăn giàu dinh dưỡng do chính mình làm ra ngay tạị nhà!
Nhóm cây lấy củ
Các loại khoai như khoai lang, khoai ngọt, khoai mì (sắn) hay khoai tây có thể trồng và phát triển tốt trong hệ thống Aquaponics. Cà-rốt, củ cải, củ sắn (củ đậu) phát triển rất tốt trọng hệ thống Aquaponics. Bạn sẽ ngạc nhiên và tự hỏi tai sao chúng có thể phát triển trong các bể trồng cây (growbed) đầy sỏi hoặc hạt nhựa như thế? Hãy tự chứng minh điều tôi nói bằng việc xây dựng hệ thống Aquaponics và thử nghiệm trong hệ thống của mình nhé!
Nhóm cây lấy quả
Cà chua, ớt, cà tím, dưa leo (dưa chuột), khổ qua (mướp đắng),…phát triển tuyệt vời trong hệ thống Aquaponics của bạn. Một số cây ăn quả như dâu tây, dưa hấu hay thậm chí là đu đủ cũng có thể trồng trong hệ thống Aquaponics. Tùy thuộc vào sở thích và khí hậu khu vực bạn sinh sống mà chọn lựa loại cây trồng phù hợp.
Nhóm hoa, cây cảnh
Bạn thích trồng và ngắm hoa nhưng không có nhiều thời gian chăm sóc chúng cũng như không có điều kiện về diện tích đất để trồng, Aquaponics có lẽ là một lựa chọn hoàn hảo cho bạn. Bạn có thể trồng nhiều loại hoa khác nhau trong hệ thống Aquaponics của mình. Ngoài ra, bạn cũng có thể trồng nhiều loại cây cảnh tùy theo ý thích của bạn.
Phương pháp trồng cây
Bạn sẽ hỏi làm cách nào để trồng cây trong sỏi hay hạt nhựa? Bạn có thể trồng cầy từ hạt giống hoặc cây giống. Đối với hạt giống, như trồng trên đất bạn cũng gieo hạt trên bề mặt của sỏi hay hạt nhựa. Sau một thời gian, tùy theo loại cây hạt sẽ nảy mầm và thành cây con. Cách trồng từ hạt giống có khuyết điểm là bạn sẽ không kiểm soát được mật độ của cây trồng. Do đó, sau khi hạt giống phát triển thành cây con thì bạn nên nhổ bỏ bớt để cây phát triển tốt nhất. Cách thứ hai và cũng là cách trồng phổ biến và đơn giản trong hệ thống Aquaponics là trồng từ cây con. Trước khi vận hành hệ thống Aquaponics, bạn nên gieo hạt giống trước để chuẩn bị trồng chúng trong hệ thống Aquaponics của mình. Bạn nên lưu ý là phải rửa sạch đất bám ở rễ cây trước khi trồng trong hệ thống Aquaponics.
Bổ sung chất dinh dưỡng cho cây trồng?
Bạn không cần phải bón phân cho cây trồng vì điều này có thể làm ảnh hưởng đến sự phát triển của quần thể vi khuẩn trong hệ thống Aquaponics. Tuy nhiên, trong một số trường hợp bạn cần phải bổ sung một số nguyên tố đa, vi lượng cần thiết cho cây trồng. Nhìn chung điều này có thể xử lý rất đơn giản bằng cách bổ sung các chất chiết xuất từ rong biển. Trong thành phần của rong biển chứa hầu hết các chất khoáng đa, vi lượng cần thiết cho sự phát triển của cây, lại rất “tự nhiên” và tuyệt đối an toàn cho cả hệ thống và sản phẩm của bạn. Một cách khác là bạn có thể mua các hổn hợp khoáng đa vi lượng dạng bột bán ngoài cửa hàng về bổ sung vào hệ thống Aquaponics của mình. Bạn cần lưu ý là bất kỳ một chất độc hại nào (kể cả phân bón hóa học) bổ sung vào hệ thống của bạn cũng có thể làm phá vỡ sự cân bằng và có thể làm tổn thương đến quần thể sinh vật trong hệ thống của bạn. Do đó, tuyệt đối không nên sử dụng các loại hóa chất diệt khuẩn hay thuốc trừ sâu, diệt cỏ,…trong hệ thống của mình. Cách tốt nhất để hạn chế sự thiếu hụt các khoáng chất cần thiết cho cây trồng là bạn nên chọn thức ăn có chất lượng cao cho cá. Thức ăn cá chất lượng tốt có chứa một hàm lượng khoáng chất cần thiết cho sự phát triển của cá và của cả cây trồng trong hệ thống của bạn. Bạn nên theo dõi sự tăng trưởng của cây trồng để xem khi nào cần bổ sung khoáng cho hệ thống Aquaponics của mình.
Tốc độ tăng trưởng của cây như thế nào?
Tốc độ tăng trưởng của thực vật trong hệ thống Aquaponics rất ấn tượng so với các phương pháp canh tác khác. Trong nghiên cứu của Tiến sỹ Nick Savidov ở Canada đã chỉ ra rằng tốc độ tăng trưởng của cây trong hệ thống Aquaponics cao gấp bốn lần so với cây trồng theo phương pháp thủy canh (hydroponics) đối với một số loại rau và thảo mộc. Cây trồng trong hệ thống Aquaponics luôn luôn được cung cấp nước đầy đủ nên trong điều kiện thời tiết nóng cây vẫn đảm bảo nhận đủ lượng nước cần thiết để phát triển. Ngược lại, cây trồng trong đất sử dụng nước rất nhanh xung quanh hệ thống rễ đặc biệt là trong điều kiện thời tiết nóng dẫn đến héo do thiếu nước. Điều này làm hạn chế tăng trưởng của cây.
© Triệu Tuấn, trieutuan.blog