Vẹm xanh là loài có giá trị kinh tế tuy nhiên do chúng là loài có tập tính ăn lọc do đó chúng có khả năng sẽ tích tụ các chất gây ô nhiễm trong mô và hệ thống cơ quan. Những chất gây ô nhiễm độc hại chủ yếu là kim loại nặng từ môi trường sống của chúng.
Sự tích tụ kim loại nặng của vẹm xanh
Loài vẹm xanh (Perna viridis (Linneaus, 1758)] là một loài có giá trị kinh tế khá cao trong thủy sản. Chúng là loài nhuyễn thể với tập tập tính ăn lọc, thức ăn thường là thực vật phù du, động vật phù du và các nhóm sinh vật nhỏ khác. Mức độ gia tăng các kim loại nặng trong nước biển sẽ được theo sau bởi sự tăng của các kim loại nặng trong sinh học biển, một trong số đó có loài vẹm xanh.
Kahle và Zauke (2002) đã báo cáo rằng một số sinh vật dưới nước có khả năng tích tụ các chất gây ô nhiễm trong mô và hệ thống cơ quan của chúng đến hơn một triệu lần so với nồng độ trong môi trường sống của chúng.
Nhuyễn thể với các nếp gấp để lọc thức ăn từ môi trường nước đang tích lũy một lượng lớn các chất ô nhiễm độc hại chủ yếu là kim loại nặng từ môi trường sống của chúng. Nước thải phát sinh từ các hoạt động của con người, cơ sở hạ tầng, các hoạt động nông nghiệp, du lịch và các hoạt động xã hội là nguồn ô nhiễm kim loại nặng to lớn. Các loại kim loại nặng có thể được phân loại là chất độc tiềm tàng (ví dụ asen, cadmium, chì, thủy ngân), có thể phổ biến (ví dụ đồng, kẽm, sắt, mangan).
Loại bỏ kim loại nặng tích lũy trong vẹm xanh
Các yếu tố độc hại có thể có hại ở nồng độ thấp khi ăn vào trong một thời gian dài. Các kim loại thiết yếu cũng có thể gây ra hiệu ứng độc hại khi lượng của chúng ăn quá nhiều (Uluozlu và cộng sự, 2007). Hơn nữa, thông qua chuỗi thức ăn sẽ gây ra ngộ độc cấp tính và mãn tính, ngay cả gây ung thư cho những người ăn các loài động vật có vỏ.
Một cách dễ dàng để làm giảm bớt các dòng kim loại nặng bao gồm Pb, Cd, và Cr là cách thanh lọc. Sự hòa tan kim loại bằng các axit hữu cơ có thể đại diện cho một phần kim loại di động có sẵn cho cây trồng. Các axit hữu cơ chelat có thể loại bỏ các phần kim loại nặng có thể trao đổi, cacbonat, và có thể giảm được qua các quy trình thanh lọc (Labanowski và cộng sự, 2008).
Natri acetat có thể loại bỏ các kim loại nặng (As, Pb, Cd, Ni) trong vẹm xanh đến các mức cho phép của con người (Azelee và cộng sự., 2014). Mục đích của nghiên cứu là phát triển phương pháp có thể loại bỏ một cách an toàn các kim loại nặng (Pb, Cr, và Cd) từ vẹm xanh bị ô nhiễm bằng cách ngâm trong dung dịch axit axetic. Nghiên cứu này khảo sát tiềm năng của dung dịch axit axetic để tinh chế chì (Pb), Chromium (Cr), và Cadmium (Cd) trong vẹm xanh.
Vẹm xanh [Perna viridis, (Linneaus, 1758)] được ngâm trong dung dịch axit axetic với nồng độ 10%, 15%, 20% và 25% trong 0 phút, 30 phút, 60 phút và 90 phút. Hàm lượng các kim loại nặng như Pb, Cr, và Cd sau khi ngâm được phân tích bằng Phổ kế Thu hẹp Nguyên tử (AAS). Kết quả cho thấy sau khi ngâm trong dung dịch axit axetic ở nồng độ 25% trong 90 phút làm giảm kim loại nặng Pb từ 2.879 μg/1 xuống còn 1.407μg/l, Cr từ 0.730 μgg/1 xuống còn 0.362μg G-1, và Cd từ 0.710 μg/1 xuống còn 0.441 μg/1. Nồng độ axit axetic ngày càng tăng và thời gian ngâm lâu hơn, mức độ kim loại nặng (Pb, Cr, Cd) trong vẹm xanh sẽ càng giảm. Sự giảm kim loại nặng trong vẹm xanh được xử lý bằng axit axetic có thể là do sự hình thành các muối acetate không hòa tan của các kim loại này.
Phương pháp chelation được tìm thấy là một kỹ thuật tiềm năng để loại bỏ các kim loại nặng được nghiên cứu trong vẹm xanh. Thật thú vị, axit axetic đã có thể loại bỏ các kim loại nặng được nghiên cứu trong vẹm xanh. Nồng độ axit axetic càng tăng và ngâm càng lâu hơn, mức độ các kim loại nặng càng thấp hơn (Pb, Cr, Cd) trong vẹm xanh.
Source: Trị Thủy, TepBac. Theo: Nanik Heru Suprapti, Azis Nur Bambang, Fronthea Swastawati, Retno Ayu Kurniasih