Một loại bệnh mới được phát hiện trong thời gian gần đây trên tôm gọi là “bệnh tôm chết bí ẩn” (convert mortality disease, CMD) đã gây thiệt hại nghiêm trọng đến ngành công nghiệp nuôi tôm tại Trung Quốc và rất nhiều nước trên thế giới thuộc khu vực Đông Nam Á, gây giảm sản lượng tôm nuôi một cách đáng kể.
Tôm thẻ chân trắng Litopenaeus vannamei mắc bệnh này có các dấu hiệu lâm sàng như gan tụy bị teo và hoại tử, vỏ mềm, tăng trưởng chậm, phần cơ bụng bị đục (trắng) và hoại tử ở giai đoạn cấp tính của bệnh.
Một loại nodavirus mới được đặt tên là convert mortality nodavirus (CMNV) được xác định là nguyên nhân gây bệnh này trên tôm.
Nghiên cứu này trình bày một kỹ thuật đặt hiệu và có độ nhạy cao gọi là kỹ thuật khuếch đại đẳng nhiệt qua trung gian cấu trúc kẹp tóc (LAMP) đảo ngược theo thời gian thực (real-time reverse transcription loop-mediated isothermal amplification, RT-LAMP) để phát hiện và định lượng nhanh CMNV.
Kết quả nghiên cứu cho thấy, điều kiện tối ưu cho phản ứng RT-LAMP là 6 mM MgCl2 và 1.6 mM dNTPs ủ ở 65oC trong thời gian phản ứng là 50 phút. Độ nhạy của phương pháp này là có thể phát hiện 6.3 pg RNA tổng số ly trích từ tôm nhiễm bệnh CMNV và 27 bản sao của plasmid mục tiêu (target plasmid). Độ nhạy và độ đặc hiệu của phương pháp RT-LAMP so với phương pháp real-time PCR (RT-PCR) tiêu chuẩn lần lượt là 96.4% và 94.4%. Kết quả của phản ứng RT-LAMP dễ dàng quan sát được bằng mắt thường sau khi nhuộm bằng thuốc nhuộm quỳnh quang.
Việc định lượng CMNV bằng kỹ thuật RT-LAMP trong nghiên cứu này cho thấy hệ số tương quan cao (r2 = 0.9953) khi các mẫu nhiễm ban đầu hơn 1000 bản sao và hệ số tương quan giảm đi khi mẫu nhiễm dưới 1000 bản sao. Kết quả định lượng CMNV trên tôm cho thấy tỷ lệ nhiễm từ 1.5 x 10^2 đến 6.7 x 10^6 bản sao trên 1 mg mô phần đầu ngực của tôm.
Kết quả nghiên cứu cho thấy, kỹ thuật RT-LAMP là một công cụ mới có độ nhạy cao và đặc hiệu để phát hiện và định lượng CMNV gây nên “bệnh tôm chết bí ẩn”.
Triệu Tuấn, trieutuan.blog
Source: Qingli Zhanga et al. 2015. Reverse transcription loop-mediated isothermal amplification for rapid and quantitative assay of covert mortality nodavirus in shrimp. Journal of Invertebrate Pathology, doi: http://dx.doi.org/10.1016/j.jip.2015.09.001